ေသြးေခ်ာင္းစီးတဲ႔ျမစ္
ေသြးေခ်ာင္းစီးေနတဲ႔ ျမစ္ကို ေတြ႔ရွိတဲ႔ေနရာက Bonney ေရကန္ထဲကိုစီး၀င္တဲ႔ Taylor ေရခဲျမစ္ရဲ႕ အစြန္း အက္ကြဲေၾကာင္းကေန စီးက်ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေနရာတစ္ခုလံုးဟာ ေရခဲေတြ ဖံုးလႊမ္းထားျပီး သက္ရွိလူသားမ်ားလည္း အေျခခ် ေနထိုင္ျခင္း မရွိတဲ႔ အႏၱာတိက ေရခဲျပင္အရပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘူမိေဗဒပညာရွင္ေတြဟာ ၁၉၁၁ခုႏွစ္မွာ ၄င္း ေသြးျမစ္ကို စတင္ေတြ႔ရွိခဲ႔တာ ျဖစ္ျပီး စစခ်င္းမွာေတာ႔ Algae ေတြေၾကာင္႔ စီးက်လာတဲ႔ ျမစ္ေရဟာ နီရဲေနတယ္လို႔ ထင္ခဲ႔ၾကပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း ထပ္မံ ေလ႕လာေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားအရ ရဲရဲနီေနတဲ႔ ေသြးေရာင္လို အရည္မ်ားဟာ သံေအာက္ဆိုဒ္ ဓာတ္ေပါင္းမ်ားပါ၀င္တဲ႔ ေရေတြျဖစ္ျပီး ေရခဲျပင္ေအာက္ ေပ ၁၃၀၀ အနက္က ထြက္ေပၚလာတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
အဲဒီေဒသမွာ လြန္ခဲ႔တဲ႔ ႏွစ္သန္းေပါင္း ၁.၅ မွ ၄သန္းခန္႔ ေလာက္ကတည္းက ပင္လယ္သမုဒၵရာေအာက္ ေရာက္ခဲ႔စဥ္က အခ်ိဳ႕ေသာ ပင္လယ္ေရငံေတြဟာ ေရအိုင္အျဖစ္ က်န္ရွိခဲ႔ျပီး ႏွစ္သန္းမ်ားစြာ ၾကာတဲ႔အခါ ေရခဲျပင္ေတြရဲ႕ ေအာက္ေျခမွာ ပိတ္မိေနခဲ႔ၾကပါတယ္။ ၄င္း ပိတ္ေလွာင္ခံေနရတဲ႔ ေရငံထဲမွာ သက္ရွင္ေနထိုင္ က်က္စားတဲ႔ သက္ရွိ ဇီ၀ေလးေတြဟာ ေအးခဲျပီး ပိတ္ေမွာင္မြန္းၾကပ္ကာ ေအာက္ဆီဂ်င္ရယ္လို႔ မရွိသေလာက္ နည္းပါးကာ အသက္ရွင္သန္ဖို႔ ခက္ခဲတဲ႔ အေျခအေနမွာဘဲ ဆာလ္ဖာနဲ႔ သံဓာတ္ေတြ ၾကားမွာ အသက္ရွင္ေအာင္ ၾကိဳးစားေနထိုင္ခဲ႔ၾကဟန္ တူပါတယ္။ အဲဒီ သက္ရွိဇီ၀ေလးနဲ႔ အလြန္ေပါၾကြယ္၀တဲ႔ သံဓာတ္ေတြေၾကာင္႔ ေရခဲျပင္ေအာက္ကေန ထြက္လာတဲ႔ ေရဟာ အနီေရာင္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ပညာရွင္မ်ားက သံုးသပ္ၾကပါတယ္။
ဒီေသြးျမစ္ၾကီးကို ေတြ႔ရတာေၾကာင္႔ဘဲ ပညာရွင္ေတြ ထပ္မံ စဥ္းစားၾကတာက အသက္ရွင္သန္ဖို႔ အလြန္ဆိုး၀ါး ခက္ခဲလြန္းတဲ႔ အစြန္းေရာက္ အေျခအေနမ်ဳိးမွာေတာင္ သက္ရွိေလးေတြဟာ ရွင္သန္ႏိုင္တယ္ဆိုခဲ႔ရင္ ေအးခဲမဲေမွာင္ေနတဲ႔ အျခားျဂိဳလ္ေတြမွာလည္း သက္ရွိေတြ ရွိေကာင္းရွိႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုၾကျပန္ပါတယ္။ ဘယ္သို႔ပင္ ဆိုေစ အႏၱာတိကတိုက္ရဲ႕ ေရခဲေသာအရပ္ ေရခဲျမစ္ေအာက္ေျခကေန ထြက္ေပၚေနတဲ႔ ေသြးေခ်ာင္းစီး ျမစ္ၾကီးကေတာ႔ ျမင္ေတြ႔ခ်က္အရေရာ သိပၸံပညာအရလည္း ထူးဆန္းအံ႕ၾသဖြယ္တစ္ခု ျဖစ္ေနခဲ႔တာ ေသခ်ာပါတယ္။
ဒီေသြးျမစ္ၾကီးအေၾကာင္း ဖတ္မိေတာ႔မွ ကၽြန္မတို႕ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ေက်ာက္ေတာင္နံရံအခ်ိဳ႕ကေန အဲဒီလို နီရဲျပီး ေစးပ်စ္ပ်စ္အရည္မ်ား စီးက်ေနတတ္တာ ေတြ႔ခဲ႔ရဖူးတာကို သတိရမိပါေသးတယ္။ အဲဒီ ေစးပ်စ္ေနတဲ႔ အရည္ဟာ ေက်ာက္ေတာင္ၾကားထဲကေန စီးက်လာတာမို႔ ေက်ာက္ေသြးလို႔ ေခၚၾကျပီး နီညိဳေရာင္ အခဲေလးအျဖစ္ ေရာင္းခ်တာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ အျခားေသာ ျပည္နယ္အခ်ိဳ႕ရဲ႕ ေက်ာက္ေတာင္မ်ားမွာလည္း ၄င္း ေက်ာက္ေသြးကို ေတြ႔ရွိရတတ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။
၄င္း ေက်ာက္ေသြးရဲ႕ ထူးျခားခ်က္မွာ ေသြးကဲ႕သို႔ အညွီနံ႕ ရွိပါတယ္။ ေက်ာက္ေသြးအခဲကို ေရခြက္ထဲ စိမ္လိုက္ပါက ေရခြက္ထဲရွိ ေရမွာ ေသြးေရာင္ကဲ႕သို႔ နီရဲသြားတတ္ပါတယ္။ ေက်ာက္ေသြးကို ေဆးဘက္၀င္သည္ဟု ဆိုကာ အားေဆးအျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ တိုင္းရင္းေဆးမ်ားတြင္ ေသာ္လည္းေကာင္း ထည္႔သြင္း ေဖာ္စပ္ၾကပါတယ္။ ေက်ာက္ေသြးခဲပံုေတာ႔ မရွိလို႕ မေဖာ္ျပႏိုင္တာ ခြင္႔လႊတ္ပါ။ ဒါေၾကာင္႔ အေပၚက ေရခဲျမစ္ေအာက္ေျခက ထြက္ေပၚလာတဲ႔ ေသြးျမစ္ဟာ ေက်ာက္ေသြးနဲ႔ သေဘာတရား သဘာ၀ခ်င္းမ်ား တူေနမလားလို႔ သတိတရနဲ႔ စဥ္းစားမိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ခါမွာေတာ႔ ေလာကၾကီးရဲ႕သဘာ၀တရားဟာ ထူးဆန္းမႈေတြနဲ႔ ျပည္႔ႏွက္ေနတတ္ပါတယ္။
၄င္း ေက်ာက္ေသြးရဲ႕ ထူးျခားခ်က္မွာ ေသြးကဲ႕သို႔ အညွီနံ႕ ရွိပါတယ္။ ေက်ာက္ေသြးအခဲကို ေရခြက္ထဲ စိမ္လိုက္ပါက ေရခြက္ထဲရွိ ေရမွာ ေသြးေရာင္ကဲ႕သို႔ နီရဲသြားတတ္ပါတယ္။ ေက်ာက္ေသြးကို ေဆးဘက္၀င္သည္ဟု ဆိုကာ အားေဆးအျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ တိုင္းရင္းေဆးမ်ားတြင္ ေသာ္လည္းေကာင္း ထည္႔သြင္း ေဖာ္စပ္ၾကပါတယ္။ ေက်ာက္ေသြးခဲပံုေတာ႔ မရွိလို႕ မေဖာ္ျပႏိုင္တာ ခြင္႔လႊတ္ပါ။ ဒါေၾကာင္႔ အေပၚက ေရခဲျမစ္ေအာက္ေျခက ထြက္ေပၚလာတဲ႔ ေသြးျမစ္ဟာ ေက်ာက္ေသြးနဲ႔ သေဘာတရား သဘာ၀ခ်င္းမ်ား တူေနမလားလို႔ သတိတရနဲ႔ စဥ္းစားမိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ခါမွာေတာ႔ ေလာကၾကီးရဲ႕သဘာ၀တရားဟာ ထူးဆန္းမႈေတြနဲ႔ ျပည္႔ႏွက္ေနတတ္ပါတယ္။
~~~~~~~~~~~~~~~@@@~~~~~~~~~~~~~~~~
စူးစမ္းေလ႕လာမႈသည္ အဆံုးမရွိေသာ ျမစ္တစ္စင္းႏွင္႔ တူသည္။
Ref: Antarctica’s “Blood Falls” ( discovermagazine.com )
